آموزش پلاک خوانی الکتروموتور تک فاز و سه فاز
در صنایع مختلف الکتروموتورها یکی از اصلی ترین و پرکاربرد ترین قطعاتی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند. این موتورهای الکتریکی انواع مختلفی دارند که مشخصات فنی متفاوت از یکدیگر دارند و قدرت های آنها متفاوت می باشد. به همین خاطر تولیدکنندگان الکتروموتورها روی بدنه این دستگاه ها پلاکی نصب می کنند که اطلاعات و مشخصات فنی روی آن درج شده است. این اطلاعات فنی در مراحل نصب و راه اندازی، نحوه کار با الکتروموتور و انتخاب موتور الکتریکی به ما کمک می کند. به همین دلیل از اهمیت بسیاری برخوردار است. اهمیت بالای این موضوع باعث شده تا پلاک خوانی الکتروموتور به امری مهم و اساسی تبدیل شود که مهندسین برق و افراد متخصص در این زمینه باید بر این موضوع مهارت کافی را داشته باشند.
اطلاعات روی پلاک الکتروموتور
پلاک الکتروموتور شامل اطلاعات فنی مختلفی است که شامل موارد زیر می شود:
- ولتاژ
- فرکانس
- تعداد فاز
- جریان نامی
- نوع موتور دستگاه
- میزان قدرت موتور
- توان نامی
- سرعت باز کامل
- بازده
- فاکتور سرویس
- کلاس عایق بندی موتور
- حداکثر دما محیط
- درجه حفاظت موتور
ولتاژ، از مهم ترین بخش‌های پلاک خوانی الکتروموتور
این قسمت به ما محدوده ولتاژی که موتور می تواند کار کند را به ما نشان می دهد.اما اگر خارج از آن محدوده گفته شده که از سوی کارخانه معین شده است، از دستگاه استفاده کنید می تواند فشار اضافی به موتور وارد کند و به دستگاه آسیب برساند. در نتیجه پیشنهاد می شود که قبل از خرید الکتروموتور صنعتی به ولتاژ نامی آن دقت کنید. ولتاژ نامی درج شده روی پلاک شامل یک عدد یا ترکیبی از دو عدد مانند 220/380 می باشد. در پلاک خوانی موتور الکتریکی از این مقدار ولتاژ می توان حداکثر ولتاژی که به کلاف انتقال پیدا می کند را بیابید. علاوه بر این می توانید از طریقه راه اندازی الکتروموتور (ستاره، مثلث یا درایو) آگاه شوید.
فرکانس موتور
در ایران معمولا فرکانس های 50 یا 60 هرتز برای الکتروموتورها مناسب است. اگر هنگام در هنگام پلاک خوانی با بیش از یک فرکانس روبه‌رو شدید، باید به دنبال مشخصات دیگری مانند گشتاور، چرخه کاری مفید، جریان و توان که متاثر از فرکانس هستند، روی پلاک باشید. یکی از دلایل صدای غیر عادی الکتروموتور نیز می تواند انتخاب و به کارگیری فرکانس نامناسب باشد.
تعداد فاز دستگاه
در قسمت تعداد فاز در پلاک موتور الکتریکی، تعدا فازی که موتور می تواند با آن کار کند را نمایش می دهد. این تعداد فاز به نوع موتور دستگاه بستگی دارد که تک فاز یا سه فاز می باشد.
جریان نامی
از دیگر قسمت های مهم پلاک خوانی موتور الکتریکی، جریان نامی می باشد. مقدار جریان نامی درج شده بر روی پلاک مربوط به توان خروجی نامی، ولتاژ و فرکانس است. در وضعیتی که از فاز نادرست و یا ولتاژ غیر مرتبط استفاده کنیم، می تواند منجر به خارج شدن جریان از آمپر درج شده شود. جریان معین شده روی پلاک کنتاکتور و دیگر تجهیزات مورد نیاز برای کنترل موتور را تعیین می کند.
نوع موتور دستگاه
در این بخش از پلاک خوانی الکتروموتور شما با نام تجاری یا کد دستگاه مواجه می شوید. در کل استاندارد مشخصی برای درج اطلاعات در این بخش وجود ندارد و تنها از آن کد برای معرفی و شناسایی دستگاه استفاده می کنند.
ضریب قدرت الکتروموتور
ضریب قدرت درج شده روی پلاک موتور الکتریکی بسیار مهم است. میزان ضریب قدرت اختلاف فازی است که به خاطر خاصیت سلفی موتور، بین ولتاژ و جریان تشکیل می شود. این عدد بین صفر و 1 متغیر است. هر چقدر که میزان خاصیت سلفی کمتر باشد، این عدد به یک نزدیک تر می شود که موتور راندمان و عملکرد بالایی دارد. این ضریب بر روی پلاک با نماد PF یا cos φ نشان داده می شود.
توان نامی در پلاک خوانی موتور الکتریکی
توان نامی در مراحل راه اندازی دستگاه نقش اساسی و مهمی دارد. این عدد بر روی پلاک دستگاه به صورت کیلووات (kw) یا (hp) درج می شود که توان خروجی مکانیکی موتور را مشخص می کند. به عبارتی دیگر توان نامی، قدرت الکتروموتور در ارائه گشتاور مورد نیاز در سرعت نامی می باشد. چنانچه نیاز داشتید تا اسب بخار را به وات یا بالعکس، تبدیل کنید باید بدانید که هر 1 اسب بخار برابر 746 وات است.
سرعت بار کامل
سرعت حاصله از گشتاور نامی بار در خروجی توان نامی، سرعت بار کامل نامیده می شود. معمولا سرعت بارگذاری کامل الکتروموتور بر حسب RPM (دور در دقیقه) بر پلاک درج می شود. سرعت بار کامل را با نام های دیگری مانند سرعت لغزش و سرعت واقعی روتور نیز می شناسند.
بازده الکتروموتور (Efficiency)
در پلاک خوانی الکتروموتور بازده را می توان همان قدرت خروجی دانست که از تقسیم بر توان ورودی به صورت درصد بیان می شود. به طور معمول سازندگان الکتروموتور توصیه می کنند که بازده در یک محدوده معین و خاص قرار گیرد. البته این میزان با توجه به استاندارد طراحی در موتورهای مختلف، متغیر است. به همین علت باید هنگام انتخاب الکتروموتور باید به حداقل بازده تضمین شده توجه کنید.
فاکتور سرویس
از دیگر مشخصات مهم در پلاک خوانی الکتروموتور فاکتور سرویس (SER.F. یا S. F.) می باشد که با نام های دیگری مثل چرخه کاری، رژیم کاری و یا دیوتی کلاس (Duty Class) نیز شناخته می شود. مشخصه سرویس فاکتور گیربکس صنعتی و موتور الکتریکی مدت زمانی که موتور می تواند همراه بازده خوب و بدون گرم شدن غیر طبیعی و آسیب دیدگی به طور مداوم کار کند را نشان می دهد. معمولا کلاس کاری موتور را در پلاک با علامت Cont یا S1 نشان می دهند. اگر این مشخصه را در پلاک موتور الکتریکی مشاهده نکردید، باید بدانید که به صورت پیش فرض کلاس کاری S1 بوده است که برای کارکرد مداوم با مشکلی مواجه نمی شود.
کلاس عایق بندی در پلاک خوانی الکتروموتور
کلاس عایق (INSUL CLASS) طبقه بندی استانداردی از میزان تحمل حرارت سیم پیچ در موتور را نشان می دهد. مشخصه کلاس عایق با توجه به توانایی سیم پیچ در دما عملیاتی معین برای یک طول عمر مشخص با نماد B یا F در پلاک دستگاه درج شده است. هر چقدر که تعداد حروف در این مورد بیشتر باشد به این معنا است که الکتروموتور در این زمینه عملکرد بهتری می تواند داشته باشد. برای مثال کلاس عایق F در برابر کلاس B در یک دمای عملیاتی برابر، عمر نامی طولانی تری دارد که می تواند عملکرد بهتری نیز داشته باشد.
حداکثر دما محیط
مشخصه حداکثر دما محیط یکی از مواردی است که بر کارکرد الکتروموتور اثر گذار است. این مشخصه فقط در بعضی از موارد روی پلاک الکتروموتور درج می شود. اما اگر حداکثر دمای محیط را روی پلاک مشاهده نکردید میزان آن برای موتورهای EFF2 حداکثر دما برابر 40 و برای موتورهای EFF1 حداکثر دمای محیطی آن برابر 60 درجه سانتی گراد است.
درجه حفاظت در پلاک خوانی الکتروموتور
درجه حفاظت موتور یا به اختصار “IP” یک استاندارد بین المللی است که نشان دهنده این است که الکتروموتور تا چه میزان در برابر نفوذ گرد و غبار و رطوبت مقاوم می باشد. به طور کلی این مشخصه تعیین می کند که این موارد تا چه مقدار می توانند باعث آسیب رسیدن به موتور شوند. این مشخصه در پلاک موتور الکتریکی با علامت IPxx مشخص می گردد که عدد اول نشان دهنده سطح حفاظتی در برابر گرد و غبار و عدد دوم میزان مقاومت در مقابل نفوذ آب را مشخص می کند.
جمع بندی
الکتروموتورهای در شاخه های مختلف صنعت بسیار پرکاربرد هستند و وظیفه دارند تا انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل کنند. این موتورهای الکتریکی انواع مختلفی دارند و دارای مشخصات فنی متفاوتی از یکدیگر هستند. به همین دلیل بر روی آنها از سوی کارخانه سازنده پلاکی نصب می شود که اطلاعات و مشخصات فنی آن دستگاه روی آن درج شده است.شما باید در هنگام انتخاب و خرید الکتروموتور به اطلاعات درج شده روی پلاک توجه کنید تا الکتروموتوری را خریداری کنید که پاسخگوی نیاز شما است. پس باید بتوانید موارد روی پلاک را بخوانید که در این بخش از آموزش پلاک خوانی الکتروموتور این موارد را برای شما آماده کردیم.
شما می توانید انواع الکتروموتور صنعتی را از مجموعه آرشا صنعت نمایندگی رسمی برندهای معتبر جهانی در ایران با ضمانت اصالت کالا و قیمت مناسب خریداری کنید. برای دریافت مشاوره و استعلام قیمت با مشاوران و کارشناسان ما در واحد فروش تماس حاصل فرمایید.
مصالب مرتبط: پلاک خوانی گیربکس SEW