گیربکس افزاینده قدرت +کاربرد و اجزای تشکیل دهنده آن
در هنگام انتخاب و خرید گیربکس صنعتی ممکن است که با اصطلاح گیربکس افزاینده قدرت مواجه شده باشید. در گیربکس افزاینده روش و مراحل انتقال گشتاور درون دستگاه در مقایسه با گیربکس های دیگر متفاوت است. از این روش به عنوان راه حلی برای افزایش سرعت تجهیزات صنعتی مختلف استفاده می شود.
گیربکس یکی از پرکاربردترین قطعات و تجهیزات است که در صنایع مختلف به کار گرفته می شود. از گیربکس برای انتقال نیرو مکانیکی از یک منبع تولیدکننده به یک مصرف کننده و فراهم کردن گشتاور و سرعت دورانی استفاده می کنند. در نتیجه گیربکس به عنوان واسطه بین منبع توان و مصرف توان عمل می کند که با کم و زیاد کردن این نسبت توسط مکانیزمی که دارد می تواند گشتاور مورد نیاز را تامین کند. گیربکس ها انواع گوناگونی دارند که توان آنها با یکدیگر متفاوت است.
این قطعات به دو نوع کاهنده و افزاینده تقسیم می شود که هرکدام کاربرد ویژه خود را دارند. برای مثال موتور گیربکس افزاینده یا افزایش دهنده سرعت نوعی از جعبه دنده مکانیکی است که نسبت آن کمتر از یک می باشد که از آن برای افزایش سرعت موتور، شفت و سایر دستگاه ها استفاده می شود. در مراحل تولید، با توجه به نسبت کل مورد نیاز این قطعات را طی یک یا چندین مرحله مختلف تولید می کنند و در آخر آنها را به صورت مستقیم رو شافت اصلی دستگاه نصب می کنند.
نحوه قرارگیری چرخ دنده ها در گیربکس افزاینده
در گیربکس های صنعتی چرخ دنده مهم ترین و اصلی ترین قطعه به شمار می روند. این چرخ دنده ها نیرو ورودی را به قسمت خروجی انتقال می دهند و شکل و نوع قرار گیری آنها به طور مستقیم بر عملکرد دستگاه اثر گذار می باشد. اما شکل چرخ قرار گیری این چرخ دنده در گیربکس افزاینده قدرت چگونه است؟
این چرخ دنده ها به صورت استوانه ای و یا دندانه های مارپیچ استوانه ای می باشد که شکل قرارگیری آنها به صورت بزرگ تا کوچک است. در نتیجه در زمان نصب و جمع آوری گیربکس، چرخ دنده ای که تعداد دنده های بیشتری را داشته باشد، اول قرار می گیرد و دیگر چرخ دنده ها به ترتیب به دنبال آن قرار می گیرند. همین نوع قرار گیری چرخدنده ها می باشد که باعث می شود تا چرخ دنده دوم در مقایسه با چرخدنده اول سرعت چرخش بیشتری داشته باشد.
اما به طور کلی در وضعیتی که سرعت محیطی کم می باشد و نیروهای محوری در یاتاقان پذیرفته نمی شوند، اگر از چرخ دنده های استوانه ای استفاده کنید بهتر است. اما اگر سرعت محیطی بالا است و عملکرد بی صدا از جعبه دنده می خواهید، از چرخ دنده های مارپیچ استوانه ای استفاده کنید.
ویژگی های گیربکس افزاینده قدرت
- قرار گیری چرخ دنده ها به ترتیب از بزرگ به کوچک
- افزایش سرعت به دلیل نوع قرار گیری خاص چرخ دنده ها
- افزایش سرعت خروجی به نسبت نیرو ورودی
- کاهش قدرت و گشتاور
- مقدار افزایش دور و سرعت با توجه به نسبت تبدیل که در صنایع مختلف قابل تنظیم است.
اجزای تشکیل دهنده
- چرخ دنده
- کاسه نمد
- درپوش کنترل و بررسی روغن
- پوسته گیربکس (جنس پوسته معمولا چدن ریخته گری شده می باشد.)
- یاتاقان (بیرینگ)
- شافت های ورودی و خروجی
نوع طراحی چرخ دنده ها
چرخ دنده ها در گیربکس افزاینده قدرت طراحی و نوع قرارگیری خاصی دارد. یکی از نکاتی که باید به آن توجه کنید، موقعیت چرخ دنده هایی است که محورهای موازی یا متقاطع دارند. علاوه بر این موارد باید به شکل دندانه ها نیز توجه کنید. انتخاب دندانه های استوانه ای یا چرخ دنده ای با دندانه مارپیچ استوانه ای کاملا به نیاز و کاربرد آن بستگی دارد. از دیگر موارد مهم در طراحی چرخ دنده های گیربکس افزاینده قدرت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موقعیت نسبی سطوح مش بندی
- اندازه نسبت (کمتر یا بیشتر از یک)
- نسب (ثابت یا متغیر)
- جهت چرخش (موافق یا مخالف جهت)
- و…
کاربرد گیربکس افزاینده
اگر موتور گیربکس افزاینده مانند گیربکس هلیکال طراحی شود، میزان عملکرد آن به حدود 80 تا 85 درصد می رسد. اگر میزان عملکرد و راندمان بیشتری می خواهید بهتر است تا طراحی این گیربکس را به شکل به صورت خورشیدی انجام دهید. از این گیربکس در بخش های مختلف و گسترده ای در صنایع استفاده می شود که موارد کاربرد آن عبارت است از:
- صنعت معدن
- ساخت بالابرها
- طراحی توربین های بادی و آبی
- مورد استفاده در ژنراتورها
- ساخت و ساز
- حمل و نقل
- و…
طریقه نگهداری از گیربکس افزایش دهنده قدرت
نگهداری از گیربکس موضوع بسیار مهمی است. نگهداری و سرویس مرتب گیربکس منجر به طولانی تر شدن عمر مفید گیربکس می شوید و از طرفی دیگر در هزینه های تعمیرات گیربکس صنعتی نیز صرفه جویی می کنید. در نتیجه نگهداری و سرویس گیربکس بر اساس یک برنامه با بازه زمانی مشخص بسیار مهم است.
مهم ترین کارهایی که باید برای نگهداری از گیربکس افزاینده قدرت انجام بدهید عبارت اند از:
- استفاده از روغن مناسب و توصیه شده از سوی کارخانه سازنده
- بررسی و چک کردن روغن گیربکس در بازه های زمانی مشخص
- قطعات به صورت دوره بررسی و آزمایش شوند.
- در هنگام نصب، فاصله مناسب و استاندارد را در نظر بگیرید تا فشار مازاد بر گیربکس وارد نگردد.
- عملکرد گیربکس را در زمان فعالیت در نظر بگیرید و اگر با مورد غیر عادی مواجه شدید، در اولین فرصت اقدام به برطرف کردن آن کنید.
تفاوت گیربکس کاهنده و افزاینده
گیربکس کاهنده سرعت را کاهش و میزان گشتاور را افزایش می دهد. به همین دلیل باعث می شود تا خروجی سرعت پایین تری نسبت به حالت ورودی داشته باشد. این در حالی است که گیربکس افزاینده سرعت باعث افزایش سرعت خروجی در مقایسه با سرعت ورودی می شود.
برای انجام دادن فرایند فوق در جعبه دنده های کاهنده باید نسبت چرخ دنده ها افزایش پیدا کند. در نتیجه در ابتدا سیستم از چرخ دنده کوچک می کنیم و هر چقدر که به انتها نزدیک تر می شویم چرخ دنده های بزرگ تر را به کار می گیریم. اما این مورد در گیربکس های افزاینده طور دیگری است. ترتیب قرارگیری چرخ دنده ها به ترتیب از بزرگ به کوچک بوده است تا نسبت چرخ دنده ها کمتر از واحد شده و سرعت با عبور از چرخ دنده ها و افزایش دور آنها افزایشی می شود. در نتیجه در هنگام سرهم کردن جعبه دنده افزاینده باید کارتان را با جرخ دنده ای که بیشترین تعداد دندانه را دارد شروع کنید. اما تفاوتی بین محل قرارگیری گیربکس کاهنده و افزاینده وجود ندارد و هر دو بین محرک و متحرک قرار می گیرند.
کاربرد این دو نوع گیربکس نیز با یکدیگر متفاوت است. از گیربکس کاهنده بیشتر در کارخانه های سیمان و فولاد استفاده می شود. اما گیربکس افزاینده در صنایع پتروشیمی، پالایشگاه ها و نیروگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
جمع بندی
در این مقاله با گیربکس افزاینده افزاینده آشنا شدیم و دانستیم که این گیربکس چگونه کار می کند، اجزای تشکیل دهنده آن چیست و در چه صنایعی کاربرد دارد. همچنین به برخی از مهم ترین اقدامات نگهداری از آن نیز اشاره کردیم.
شما می توانید انواع گیربکس صنعتی را از مجموعه آرشا صنعت نمایندگی برندهای معتبر جهانی در ایران با ضمانت اصالت کالا و قیمت مناسب خریداری نمایید. برای دریافت مشاوره و استعلام قیمت با کارشناسان ما در واحد فروش تماس حاصل فرمایید.
تمامی گیربکس هایی که از آرشا صنعت خریداری می کنید دارای یک سال گارانتی می باشد. البته باید توجه داشته باشید که این گارانتی زمانی معتبر است که با گیربکس مطابق دستورالعمل و کاتالوگ سازنده گیربکس کار کرده باشید.